ವಾರಾಹಿ
| ವಾರಾಹಿ | |
|---|---|
| ಮಾತೃಕಾಗಳ ಕಮಾಂಡರ್ | |
 ವರಾಹಿಯು ಹುಲಿಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿದ್ದು. | |
| ಇತರ ಹೆಸರುಗಳು | ವರ್ತಾಲಿ, ದಂಡಿನಿ ದೇವಿ, ದಂಡೈ ಮಾತಾ, ವೆರೈ |
| ದೇವನಾಗರಿ | वाराही |
| ಸಂಸ್ಕೃತ ಲಿಪ್ಯಂತರಣ | वराहिः |
| ಸಂಲಗ್ನತೆ | ಮಾತೃಕೆಗಳು, ದೇವಿ |
| ನೆಲೆ | ವೈಕುಂಠ |
| ಮಂತ್ರ | ಓಂ ವರಾಹಮುಖೀ ವಿದ್ಮಹೇ ದಂಡನಾಥೇ ಧೀಮಹಿ ತನ್ನೋ ದೇವಿ ಪ್ರಚೋದಯಾತ್ |
| ಆಯುಧ | ನೇಗಿಲು ಮತ್ತು ಕೀಟ |
| ಸಂಗಾತಿ | ವಿಷ್ಣು ವರಾಹ |
| ವಾಹನ | ಎಮ್ಮೆ |
ವಾರಾಹಿ ( ಸಂಸ್ಕೃತ:वाराही ))ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಏಳು ಮಾತೃ ದೇವತೆಗಳ ಗುಂಪು ಮಾತೃಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಹಂದಿಯ ತಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವರಾಹಿಯು ವರಾಹದ ಶಕ್ತಿ (ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ), ವಿಷ್ಣು ದೇವರ ಹಂದಿ ಅವತಾರ . ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ, ಅವಳನ್ನು ಬರಾಹಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು ದಂಡಿನಿ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವರಾಹಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೇವಿ-ಆಧಾರಿತ ಶಕ್ತಿ ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಶೈವ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ( ಶಿವನ ಭಕ್ತರು) ಮತ್ತು ವೈಷ್ಣವ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ( ವಿಷ್ಣುವಿನ ಭಕ್ತರು) ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಹಸ್ಯವಾದ ವಾಮಮಾರ್ಗ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ. ಬೌದ್ಧ ದೇವತೆಗಳಾದ ವಜ್ರವರಾಹಿ ಮತ್ತು ಮರೀಚಿ ಅವರ ಮೂಲವು ಹಿಂದೂ ದೇವತೆ ವರಾಹಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ದಂತಕಥೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಪುರಾಣದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಿಂದ ದೇವಿ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯದ ಶುಂಭ-ನಿಶುಂಭ ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಾತೃಕೆಯ ದೇವತೆಗಳು ದೇವತೆಗಳ ದೇಹದಿಂದ ಶಕ್ತಿಗಳಾಗಿ (ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಗಳು) ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ವರಾಹದಿಂದ ವರಾಹಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಅವಳು ಹಂದಿಯ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ, ಚಕ್ರವನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಕತ್ತಿಯಿಂದ ಹೋರಾಡುತ್ತಾಳೆ. [೧] [೨] ಧರ್ಮಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಮಾತೃಕೆಗಳು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ – ತಮ್ಮ ಬಲಿಪಶುವಿನ ರಕ್ತವನ್ನು ಕುಡಿದಿದ್ದಾರೆ. [೩]
ರಕ್ತಬೀಜ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ವಧೆಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮೆ ನಂತರದ ಸಂಚಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಯೋಧ-ದೇವತೆ ದುರ್ಗಾ ತನ್ನಿಂದ ಮಾತೃಕೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹಾಯದಿಂದ ರಾಕ್ಷಸ ಸೇನೆಯನ್ನು ಸಂಹರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ರಾಕ್ಷಸ ಶುಂಭನು ದುರ್ಗೆಯನ್ನು ಏಕಾಂಗಿ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದಾಗ, ಅವಳು ಮಾತೃಕೆಯನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೆ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. [೪] ವಾಮನ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಮಾತೃಕೆಗಳು ದೈವಿಕ ತಾಯಿ ಚಂಡಿಕಾದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಚಂಡಿಕಾಳ ಬೆನ್ನಿನಿಂದ ವಾರಾಹಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತಾಳೆ. [೨] [೫]
ಮಾರ್ಕೆಂಡೇಯ ಪುರಾಣವು ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ವರಗಳನ್ನು ನೀಡುವವ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿನ ರಾಜಪ್ರತಿನಿಧಿ ಎಂದು ಹೊಗಳುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮಾತೃಕೆಗಳನ್ನು ದಿಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕರೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದೇ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ನಿದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಎಮ್ಮೆಯ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೬] ದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣವು ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಇತರ ಮಾತೃಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ತಾಯಿಯಿಂದ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಮಾತೃಕೆಗಳು ರಾಕ್ಷಸರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ತಾಯಿಯು ದೇವರುಗಳಿಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ರಕ್ತಬೀಜ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ವರಾಹಿಯು ವರಾಹ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರೇತ (ಶವ) ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವಾಗ ತನ್ನ ದಂತಗಳಿಂದ ರಾಕ್ಷಸರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೭]
ವರಾಹ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ರಕ್ತಬೀಜದ ಕಥೆಯನ್ನು ಪುನಃ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಾತೃಕೆಯು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಾತೃಕೆಯ ದೇಹದಿಂದ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವರಾಹಿಯು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಶಕ್ತಿಯಾದ ವೈಷ್ಣವಿಯ ಹಿಂಭಾಗದಿಂದ ಶೇಷ - ನಾಗ (ದೇವರು ಮಲಗಿರುವ ಸರ್ಪ) ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಅಸೂಯೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರಾಹಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮] ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣವು ವಾರಾಹಿಯ ಮೂಲದ ವಿಭಿನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ವರಾಹಿ, ಇತರ ಮಾತೃಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ಶಿವನು ಅಂಧಕಾಸುರ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ಅವನು ರಕ್ತಬೀಜದಂತೆ - ತನ್ನ ತೊಟ್ಟಿಕ್ಕುವ ರಕ್ತದಿಂದ ಪುನರುತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ.
ಸಂಘಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ದೇವಿ ಪುರಾಣವು ವಿರೋಧಾಭಾಸವಾಗಿ ವರಾಹಿಯನ್ನು ವರಾಹದ ತಾಯಿ ( ವರಾಹಜನನಿ ) ಮತ್ತು ಕೃತಾಂತತನುವಿನಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಕೃತಾಂತತಾನುಸಂಭವ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ. ಕೃತಾಂತತನು ಎಂದರೆ "ಸಾವು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ" ಮತ್ತು ವರಾಹನ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಅಥವಾ ಸಾವಿನ ದೇವರಾದ ಯಮನ ನೇರ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿರಬಹುದು. [೯] ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಡೆ, ಅವಳನ್ನು ವೈವಸ್ವತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಲೆಬುರುಡೆಯ ಬಟ್ಟಲಿನಿಂದ ಕುಡಿಯುವುದರಲ್ಲಿ ಮಗ್ನಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಾಲ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ "ವೈವಸ್ವತಿ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥ ವಾರಾಹಿಯು ಯಮ ಶಕ್ತಿಯಾದ ಯಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದನ್ನು ವಿವಸ್ವಾನ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮೇಲಾಗಿ, ವರಾಹಿಯು ಒಂದು ಕೋಲನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಎಮ್ಮೆ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ಇವೆರಡೂ ಯಮನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ; ಎಲ್ಲಾ ಮಾತೃಕೆಗಳನ್ನು ದೇವತೆಗಳ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವು ಶಕ್ತಿಗಳಾಗಿವೆ. [೧೦]
ಸಂಸ್ಕೃತ ವರ್ಣಮಾಲೆಗೆ ಮಾತೃಕೆಗಳ ಸಂಬಂಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ವಾರಾಹಿಯು ಪ , ಫ, ಬ, ಭ, ಮ ಎಂಬ ವ್ಯಂಜನಗಳ ಪ ವರ್ಗವನ್ನು ಆಳುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೧] ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ, ದೈವಿಕ ತಾಯಿಯ ೧೦೦೦ ಹೆಸರುಗಳ ಸಂಗ್ರಹವು ವರಾಹಿಯನ್ನು ರಾಕ್ಷಸ ವಿಶುಕರನ ನಾಶಕ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ. [೧೨] ಇನ್ನೊಂದು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಪಂಚಮಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಐದನೇ ಬ್ರಹ್ಮ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಸದಾಶಿವನ ಪತ್ನಿ. ಇತರ ಪಂಚ ಬ್ರಹ್ಮಗಳು ("ಐದು ಬ್ರಹ್ಮಗಳು") ಬ್ರಹ್ಮ, ಗೋವಿಂದ, ರುದ್ರ ಮತ್ತು ಈಶ್ವರ ದೇವರುಗಳು, ಅವರು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಸೃಷ್ಟಿ, ರಕ್ಷಣೆ, ವಿನಾಶ ಮತ್ತು ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ, ವರಾಹಿಯನ್ನು ಕೈವಲ್ಯರೂಪಿಣಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಕೈವಲ್ಯವನ್ನು ("ಆತ್ಮವನ್ನು ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಮತ್ತಷ್ಟು ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು") - ಮುಕ್ತಿಯ ಅಂತಿಮ ರೂಪ (ಮೋಕ್ಷ). ಮಾತೃಕೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ವರಾಹಿಯು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೊಕ್ಕುಳದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಮಣಿಪುರ, ಸ್ವಾಧಿಷ್ಠಾನ ಮತ್ತು ಮೂಲಾಧಾರ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಆಳುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೩]
ಪ್ರತಿಮಾಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವರಾಹಿಯ ಪ್ರತಿಮಾಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಆಗಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ-ಕರ್ಣಾಗಮ ಮತ್ತು ರೂಪಮಂಡನ . [೧೪] ವರಾಹಿ ತಂತ್ರವು ವರಾಹಿಗೆ ಐದು ರೂಪಗಳಿವೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವಪ್ನ ವಾರಾಹಿ, ಚಂದ ವರಾಹಿ, ಮಹಿ ವಾರಾಹಿ (ಭೈರವಿ), ಕೃಚ್ಚ ವಾರಾಹಿ ಮತ್ತು ಮತ್ಸ್ಯ ವಾರಾಹಿ. [೧೫] ಮಾತೃಕೆಗಳು, ದೇವತೆಗಳ ಶಕ್ತಿಗಳಾಗಿ, ರೂಪ, ಆಭರಣ ಮತ್ತು ಪರ್ವತದಲ್ಲಿ ಆ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೬]
ಚಂಡಮಾರುತದ ಮೋಡಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದಾದ ಕಪ್ಪು ಮೈಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಾನವ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಬಿತ್ತುವ ಮುಖದೊಂದಿಗೆ ವರಾಹಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೭] ವಿದ್ವಾಂಸ ಡೊನಾಲ್ಡ್‌ಸನ್ ನಮಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂದು ಹೆಣ್ಣು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣಿನ ಸಹವಾಸವನ್ನು ನಂತರದವರಿಗೆ ಅವಹೇಳನಕಾರಿಯಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ "ಆಕ್ರಮಣಕಾರರು, ಹೊಸ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಮತ್ತು ಅತಿಕ್ರಮಣಕಾರರಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು" ಶಾಪಗಳಲ್ಲಿ ಸಹ ಸಂಘವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೬] ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ, ಅವಳು ವರಾಹದಂತೆಯೇ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತನ್ನ ದಂತದ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨] ಅವಳು ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಬುಟ್ಟಿಯ ಆಕಾರದ ಕಿರೀಟವನ‍್ನು ಧರಿಸಿದ್ದಾಳೆ. [೧೮] ವರಾಹಿಯನ್ನು ನಿಂತಿರುವಂತೆ, ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ಅಥವಾ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದು. [೧೯] ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಡಕೆ-ಹೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ತುಂಬಿದ ಸ್ತನಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಚಾಮುಂಡಾವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಮಾತೃಕೆಗಳನ್ನು ತೆಳ್ಳಗೆ ಮತ್ತು ಸುಂದರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೬] [೨೦] ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ತನ್ನ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿರುವ ( ಭೂಗರ್ಭ ಪರಣಮೇಶ್ವರಿ ಜಗದ್ಧಾತ್ರಿ ) ವಿಷ್ಣುವಿನ ಯೋಗನಿದ್ರೆಯೊಂದಿಗೆ ವರಾಹಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ, ಅವಳನ್ನು ಮಡಕೆ-ಹೊಟ್ಟೆಯಂತೆ ತೋರಿಸಬೇಕೆಂದು ಒಂದು ನಂಬಿಕೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.ಮತ್ತೊಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮಡಕೆ-ಹೊಟ್ಟೆಯು "ತಾಯಿಯ ಅಂಶವನ್ನು" ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು "ಕುತೂಹಲ" ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ವರಾಹಿ ಮತ್ತು ಚಾಮುಂಡಾ ದೈವಿಕ ತಾಯಿಯ ಭಯಾನಕ ಅಂಶವನ್ನು "ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಉದಾಹರಿಸುತ್ತಾರೆ". [೧೬] ಆರನೇ ಶತಮಾನದ ರಾಮೇಶ್ವರ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ (ಗುಹೆ ೨೧), ಎಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ ವರಾಹಿ ಮಾನವ ಮುಖ ಮತ್ತು ತೆಳ್ಳಗಿನ ಚಿತ್ರಣವು ಗಮನಾರ್ಹ ಅಪವಾದವಾಗಿದೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಏಳು ಮಾತೃಕೆಯರ ಗುಂಪಿನ ಭಾಗವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೂರನೇ ಕಣ್ಣು ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಅರ್ಧಚಂದ್ರ ಅವಳ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಇದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨] ವಾರಾಹಿ ಎರಡು, ನಾಲ್ಕು, ಆರು ಅಥವಾ ಎಂಟು ತೋಳುಗಳಿರಬಹುದು.ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣ, ಪೂರ್ವ-ಕರ್ಣಾಗಮ ಮತ್ತು ರೂಪಮಂಡನಗಳು ನಾಲ್ಕು ತೋಳುಗಳ ರೂಪವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ರೂಪಮಂಡನಾ ಅವರು ಘಂಟಾ (ಗಂಟೆ), ಚಾಮರ (ಯಾಕ್ನ ಬಾಲ), ಚಕ್ರ (ಡಿಸ್ಕಸ್) ಮತ್ತು ಗದಾ (ಮೇಸ್) ಅನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ಸ್ಯ ಪುರಾಣವು ಘಂಟಾವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ಆಯುಧವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಪೂರ್ವ-ಕರಣಾಗಮವು ಅವಳು ಶಾರಂಗ (ವಿಷ್ಣುವಿನ ಬಿಲ್ಲು), ಹಲ (ನೇಗಿಲು) ಮತ್ತು ಮುಸುಲ ( ಕೀಟ )ಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ಕೈಯನ್ನು ಅಭಯ ("ರಕ್ಷಣೆಯ ಗೆಸ್ಚರ್") ಅಥವಾ ವರದ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ("ಆಶೀರ್ವಾದ ಸೂಚಕ") ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧೮] ದೇವಿ ಪುರಾಣವು ಅವಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕತ್ತಿ, ಕಬ್ಬಿಣದ ದೊಣ್ಣೆ ಮತ್ತು ಕುಣಿಕೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ವಿವರಣೆಯು ಅವಳ ಕೂದಲನ್ನು ಕೆಂಪು ಹೂವುಗಳಿಂದ ಹೂಮಾಲೆಯಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವಳು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ತಲೆಬುರುಡೆ ( ಕಪಾಲಾ ) ಅನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ. [೧೦] [೧೭] ವಾರಾಹಿಣಿ-ನಿಗ್ರಹಾಸ್ತಕ- ಸ್ತೋತ್ರವು ನೇಗಿಲು, ಕೀಟ, ತಲೆಬುರುಡೆ-ಕಪ್ಪೆ ಮತ್ತು ಅಭಯ ಮುದ್ರೆಯಂತಹ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. [೨೧] ವಾಮನ ಪುರಾಣವು ಚಕ್ರ ಮತ್ತು ಗದೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಶೇಷನ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. [೨] ಅಗ್ನಿ ಪುರಾಣವು ಆಕೆ ಗದಾ, ಶಂಖ, ಖಡ್ಗ ಮತ್ತು ಅಂಕುಶ (ಗೋಡೆ) ಹಿಡಿದಿರುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. [೨] ಮಂತ್ರಮಹೋದಾದಿಯು ಖಡ್ಗ, ಗುರಾಣಿ, ಕುಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೇಕೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. [೨] ವೈಷ್ಣವ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಅವಳು ವಿಷ್ಣುವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ವರಾಹಿಯು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಎಲ್ಲಾ ನಾಲ್ಕು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದು - ಶಂಖ (ಶಂಖ), ಚಕ್ರ, ಗದಾ ಮತ್ತು ಪದ್ಮ (ಕಮಲ). ಅಪರಾಜಿತಪ್ರಿಚ್ಚವು ಹಾಗೂ ಅವಳು ಜಪಮಾಲೆ, ಖಟ್ವಾಂಗ (ತಲೆಬುರುಡೆ ಹೊಂದಿರುವ ಕ್ಲಬ್), ಗಂಟೆ ಮತ್ತು ಕಮಂಡಲು (ನೀರಿನ ಮಡಕೆ) ಹಿಡಿದಿರುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. [೨೧]
ವಿಷ್ಣುಧರ್ಮೋತ್ತರ ಪುರಾಣವು ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ದಂಡ (ಶಿಕ್ಷೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ), ಖೇಟಕ (ಗುರಾಣಿ), ಖಡ್ಗ (ಕತ್ತಿ) ಮತ್ತು ಪಾಶ (ಕುಣಿಕೆ) ಹಿಡಿದಿರುವ ಆರು ತೋಳುಗಳ ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಎರಡು ಕೈಗಳನ್ನು ಅಭಯ ಮತ್ತು ವರದ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿದೆ (" ಆಶೀರ್ವಾದ ಸೂಚಕ"). [೧೮] ಅವಳು ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಹಾಲ (ನೇಗಿಲು) ಅನ್ನು ಸಹ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ. ಅಂತಹ ವರಾಹಿ ಶಿಲ್ಪವು ಅಬನೆಸಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವ ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೮] ಮಾತೃಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮಗುವನ್ನು ತನ್ನ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ಅವಳು ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದು.
ಮತ್ಸ್ಯ ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಸುರುಳಿಯಾಕಾರದ ಕೂದಲಿನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಮೀನು (ಮತ್ಸ್ಯ) ಮತ್ತು ಕಪಾಲವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವ ಎರಡು ತೋಳುಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೀನು ಮತ್ತು ಕಪಾಲಾ ವರಾಹಿಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಶಾಕ್ತ ಚಿತ್ರಗಳ ವಿಶೇಷ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ, ಮೀನು ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿವರಣೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿದೆ.[೧೫]
ವರಾಹಿಯ ವಾಹನವನ್ನು (ವಾಹನ) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಮ್ಮೆ ( ಮಹಿಷ ) ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೈಷ್ಣವ ಮತ್ತು ಶಾಕ್ತ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಅವಳು ಕಮಲದ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ (ಪೀಠ) ಅಥವಾ ಅವಳ ವಾಹನ (ಎಮ್ಮೆ) ಅಥವಾ ಅದರ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಹಂದಿಯ ಮೇಲೆ, ಶೇಷ, ಸಿಂಹ, ಅಥವಾ ಗರುಡನ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುವಂತೆ ಅಥವಾ ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ ( ವಿಷ್ಣುವಿನ ಹದ್ದು-ಮನುಷ್ಯ ವಾಹನ). ತಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ವಾಹನವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಎಮ್ಮೆ ಅಥವಾ ಶವವಾಗಿರಬಹುದು (ಪ್ರೇತಾಸನಾ). [೧೭] [೨೧] ಆನೆಯನ್ನು ಅವಳ ವಾಹನ ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದು. [೧೮] ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಕುದುರೆಯಾದ ಜಂಬಿನಿಯ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨೨] ಗರುಡನನ್ನು ಅವಳ ಪರಿಚಾರಕನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದು. [೨೦] ಅವಳು ಕಲ್ಪಕ ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದು. [೧೮]
ಸಪ್ತ-ಮಾತೃಕಾ ಗುಂಪಿನ ("ಏಳು ತಾಯಂದಿರು") ಭಾಗವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದಾಗ, ವಾರಾಹಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಮಾತೃಕೆಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಐದನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುತ್ತಾನೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಪಂಚಮಿ ("ಐದನೇ") ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ದೇವತೆಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ವೀರಭದ್ರ (ಶಿವನ ಉಗ್ರ ರೂಪ) ಮತ್ತು ಗಣೇಶ (ಶಿವನ ಆನೆಯ ತಲೆಯ ಮಗ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿವಂತ ದೇವರು) ಇವೆ.
ಪೂಜೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಶೈವರು, ವೈಷ್ಣವರು ಮತ್ತು ಶಾಕ್ತರು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ . ವರಾಹಿಯನ್ನು ಸಪ್ತ-ಮಾತೃಕೆಗಳ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ("ಏಳು ತಾಯಂದಿರು") ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಶಕ್ತಿ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.
ವಾರಾಹಿಯು ರಾತ್ರಿಯ ದೇವತೆ (ರಾತ್ರಿ ದೇವತೆ) ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಧ್ರುಮ ವಾರಾಹಿ ("ಕತ್ತಲೆ ವಾರಾಹಿ") ಮತ್ತು ಧೂಮಾವತಿ ("ಕತ್ತಲೆಯ ದೇವತೆ") ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಂತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ, ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯೋದಯದ ಮೊದಲು ಪೂಜಿಸಬೇಕು. ಪರಶುರಾಮ ಕಲ್ಪಸೂತ್ರವು ಆರಾಧನೆಯ ಸಮಯ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.ಶಾಕ್ತರು ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾದ ವಾಮಮಾರ್ಗ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇವು ಪಂಚಮಕರ ಪೂಜೆಯೊಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ - ದ್ರಾಕ್ಷಾರಸ, ಮೀನು, ಧಾನ್ಯ, ಮಾಂಸ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಯೋಗ. ಈ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಗಂಗಾನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಳರಾತ್ರಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವಾರಾಹಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಕ್ತರು ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಲಲಿತಾ ತ್ರಿಪುರಸುಂದರಿ ದೇವತೆಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ "ದಂಡನಾಯಕ" ಅಥವಾ "ದಂಡನಾಥ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ - ಲಲಿತಾ ಸೈನ್ಯದ ಕಮಾಂಡರ್-ಜನರಲ್. ಶಕ್ತಿವಾದದ ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಪರ ವಿದ್ಯಾ ("ಅತೀತವಾದ ಜ್ಞಾನ") ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಿ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯವು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವರಾಹಿಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂವತ್ತು ಯಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಮೂವತ್ತು ಮಂತ್ರಗಳು ವಾರಾಹಿಯ ಪೂಜೆಗೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಸಿದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು, ವಿದ್ವಾಂಸ ರಾತ್ ಪ್ರಕಾರ, ಅವಳ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆಕೆಯ ಪ್ರತಿಮಾಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಕೆಲವು ಪಠ್ಯಗಳು ಅವಳನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಶಕ್ತಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತವೆ.
ದೇವಾಲಯಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸಪ್ತ-ಮಾತೃಕೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲದೆ, ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸುವ ಗಮನಾರ್ಹ ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ.
ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಹೊರಗೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವಜ್ರವರಾಹಿ (" ವಜ್ರ -ಹಾಗ್" ಅಥವಾ ಬೌದ್ಧ ವಾರಾಹಿ), ಬೌದ್ಧ ದೇವತೆ ವಜ್ರಯೋಗಿನಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ರೂಪವಾಗಿದೆ, ಇದು ಹಿಂದೂ ವಾರಾಹಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. ವಜ್ರವರಾಹಿಯನ್ನು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ವರಾಹಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವಜ್ರವರಾಹಿಯು ವಾರಾಹಿಯ ಉಗ್ರ ಸ್ವಭಾವ ಮತ್ತು ಕ್ರೋಧವನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಎರಡನ್ನೂ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಜ್ರವರಾಹಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ತಲೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಬಲಭಾಗದ ತಲೆಯಂತೆ ವಾರಾಹಿಯ ಬಿತ್ತುವ ತಲೆಯು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹಂದಿ ತಲೆಯನ್ನು ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾನದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ("ಮೋಹ"). ಎಲಿಜಬೆತ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪ್ರಕಾರ, ಯೋಗತಂತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ವರಾಹಿ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸರ್ವತಥಾಗತತತ್ತ್ವಸಂಗರಹದಲ್ಲಿ, ವಾರಾಹಿಯನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನರಕದಲ್ಲಿರುವ ಶೈವ ಸರ್ವಮಾತೃ ("ಎಲ್ಲಾ-ತಾಯಿ") ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ವಜ್ರಪಾಣಿಯಿಂದ ಬೌದ್ಧ ಮಂಡಲಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡರು, ವಜ್ರಮುಖಿ ("ವಜ್ರ-ಮುಖ") ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ವಾರಾಹಿ ಕೂಡ ಪರಿವಾರ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಹೆರುಕ ಮಂಡಲವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾಳೆ. ವಾರಾಹಿಯು ವರ್ಟ್ಟಲಿ (ವರಾಹಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ರೂಪ) ಜೊತೆಗೆ ಮರೀಚಿಯ ಹಂದಿ ಮುಖದ ಪರಿಚಾರಕನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನಳೆ. ಅವನು ಬಿತ್ತುವ ಮುಖವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ - ಇದು ಹಿಂದೂ ವಾರಾಹಿಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರಬಹುದು.[೨೫]
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Kinsley p. 156, Devi Mahatmya verses 8.11–20
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ ೨.೪ ೨.೫ ೨.೬ Donaldson p. 158
- ↑ Kinsley p. 156, Devi Mahatmya verses 8.62
- ↑ Kinsley p. 158, Devi Mahatmya verses 10.2–5
- ↑ Kinsley p. 158, verses 30.3–9
- ↑ Moor, Edward (2003). "Sacti: Consorts or Energies of Male Deities". Hindu Pantheon. Whitefish, MT: Kessinger Publishing. pp. 25, 116–120. ISBN 978-0-7661-8113-7.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
- ↑ Swami Vijnanananda (1923). The Sri Mad Devi Bhagavatam: Books One Through Twelve. Allahabad: The Panini Office. pp. 121, 138, 197, 452–7. ISBN 9780766181670. OCLC 312989920.
- ↑ Kinsley p. 159, Varaha Purana verses 17.33–37
- ↑ Pal pp. 1844–5
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ Pal p.1849
- ↑ Padoux, André (1990). Vāc: the Concept of the Word in Selected Hindu Tantras. Albany: SUNY Press. p. 155. ISBN 978-0-7914-0257-3.
- ↑ G. Srinivasan (24 July 2007). "Regaling Varahi with Different 'Alankarams in 'Ashada Navaratri'". The Hindu. Archived from the original on 14 November 2007. Retrieved 22 January 2010.
- ↑ Sri Chinmoy (1992). Kundalini: the Mother-Power. Jamaica, NY: Aum Publications. p. 18. ISBN 9780884971047.
- ↑ Kalia, Asha (1982). Art of Osian Temples: Socio-Economic and Religious Life in India, 8th–12th Centuries A.D.. New Delhi: Abhinav Publications. pp. 108–10. ISBN 0-391-02558-9.
- ↑ ೧೫.೦ ೧೫.೧ Donaldson p. 160
- ↑ ೧೬.೦ ೧೬.೧ ೧೬.೨ ೧೬.೩ Donaldson p. 155
- ↑ ೧೭.೦ ೧೭.೧ ೧೭.೨ Pal p. 1846
- ↑ ೧೮.೦ ೧೮.೧ ೧೮.೨ ೧೮.೩ ೧೮.೪ ೧೮.೫ Goswami, Meghali; Gupta, Ila; Jha, P. (March 2005). "Sapta Matrikas in Indian Art and Their Significance in Indian Sculpture and Ethos: A Critical Study" (PDF). Anistoriton Journal. Anistoriton. Retrieved 2008-01-08.Goswami, Meghali; Gupta, Ila; Jha, P. (March 2005). "Sapta Matrikas in Indian Art and Their Significance in Indian Sculpture and Ethos: A Critical Study" (PDF). Anistoriton Journal. Anistoriton. Retrieved 8 January 2008.
- ↑ Nagaswamy, R (8 June 2004). "Iconography of Varahi". The Hindu. Archived from the original on 3 ನವೆಂಬರ್ 2008. Retrieved 16 January 2010.
- ↑ ೨೦.೦ ೨೦.೧ Bandyopandhay p. 232
- ↑ ೨೧.೦ ೨೧.೧ ೨೧.೨ Donaldson p. 159
- ↑ Swaminathan, Chaitra (1 December 2009). "Presentation on Varahi". The Hindu. Archived from the original on 15 December 2009. Retrieved 23 January 2010.
- ↑ P. R. Ramachander (Translation) (2002–2010). "Varahi Anugrahashtakam". Vedanta Spiritual Library. Celextel Enterprises Pvt. Ltd. Archived from the original on 7 ಫೆಬ್ರವರಿ 2009. Retrieved 24 January 2010.
- ↑ P. R. Ramachander (Translation) (2002–2010). "Varahi Nigrahashtakam (The Octet of Death Addressed to Varahi)". Vedanta Spiritual Library. Celextel Enterprises Pvt. Ltd. Archived from the original on 6 ಮಾರ್ಚ್ 2009. Retrieved 24 January 2010.
- ↑ English, Elizabeth (2002). "The Emergence of Vajrayogini". Vajrayoginī: Her Visualizations, Rituals and Forms. Boston: Wisdom Publications. pp. 47–9, 66. ISBN 978-0-86171-329-5.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Bandyopandhay, Sudipa (1999). "Two Rare Matrka Images from Lower Bengal". In Mishra, P. K. (ed.). Studies in Hindu and Buddhist Art. New Delhi: Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-368-7.
- Donaldson, Thomas Eugene (1995). "Orissan Images of Vārāhī, Oḍḍiyāna Mārīcī and Related Sow-Faced Goddesses". Artibus Asiae. Artibus Asiae Publishers. 55 (1/2): 155–182. doi:10.2307/3249765. JSTOR 3249765. OCLC 483899737.
- Kinsley, David (1987). Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0394-9.
- Pal, P. (1997). "The Mother Goddesses According to the Devipurana". In Singh, Nagendra Kumar (ed.). Encyclopaedia of Hinduism. New Delhi: Anmol Publications. ISBN 81-7488-168-9.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]